शनि देवाच्या(Shani Dev) काही मुख्य स्थानांपैकी असलेलं महाराष्ट्रातलं एक मुख्य स्थान म्हणजे शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur) या गावातील स्वयंभू असलेली शनिदेवाच्या मूर्ती(Shani Dev)वर रोज हजारो भाविक तेलाचा अभिषेक करतात पण आता एक मार्चपासून या मूर्तीवर फक्त ब्रॅण्डेड तेलाचाच तैलाभिषेक करता येणार आहे असा ठराव मंदिर प्रशासनाने घेतला आहे
अहिल्यानगर जिल्ह्याच्या ठिकाणाहून 35 किलोमीटर असलेले शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur) हे गाव हे गाव नेवासा तालुक्यात आहे या ठिकाणी शनि देवाची(Shani Dev) स्वयंभू मूर्ती आहे ही मूर्ती एका चौथर्‍यावर आहे या मूर्तीला दररोज हजारो भाविक तेलाचाअभिषेक करतात पण मूर्तीची होणारी झीज पाहून मंदिर प्रशासनाने यापुढे फक्त ब्रॅण्डेड तेलाचाच अभिषेक करण्याचा निर्णय घेतला आहे त्यामुळे येणाऱ्या भाविकांना देखील ब्रांडेड तेलच अभिषेकासाठी घेऊन यावे लागेल
शनी शिंगणापूरचा इतिहास(History of Shani Shingnapur)
नऊ ग्रहापैकी सर्वात ताकतवर ग्रह म्हणून शनि देवाचे(Shani Dev)पूजन केले जाते राजाचा रंक करण्याची ताकद ही शनीदेवांमध्ये(Shani Dev)असते व ज्याच्यावर शनीदेवाची(Shani Dev)कृपा होती तो रंकाचा राजा देखील होतो शनि देवाची(Shani Dev)वक्रदृष्टी ज्याच्यावर पडली त्याचा चकणाचुर झाल्याचे पाहायला मिळते महाराष्ट्रा मध्ये शनिदेवाचे दोन महत्त्वाचे स्थान आहेत यामध्ये पहिला राक्षस भवन येथील गोदातीरी वसलेले शनि देवाचे(Shani Dev)मंदिर हे मंदिर प्रभू श्री राम यांनी स्थापन केले आहे अशी आख्यायिका आहे तर दुसरे महत्त्वाचे स्थान म्हणजे शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur)या ठिकाणी शनि देवाची(Shani Dev) स्वयंभू मूर्ती आहे असं म्हणतात की यात गावामध्ये कधी चोरी होत नाही त्यामुळे जगातले एकमेव गाव आहे की ज्या ठिकाणी दाराला कुलूप नसतं किंवा दाराला कडी नसते तरीदेखील येथे चोरी होत नाही या गावाचं नाव पूर्वी शिंगणापूर असे होते पण मग ते गाव शनि देवाच्या(Shani Dev)नावाने का ओळखले जाऊ लागले आणि ही स्वयंभू मूर्ती शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur)मध्ये कशी आली कथा सांगितली जाते सुमारे साडेतीनशे वर्षांपूर्वी शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur)मध्ये जोरदार वादळी पाऊस झाला इतका भयंकर पाऊस त्याआधी शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur)मध्ये कधीही झाला नव्हता नदी नाले सर्व एक झाले याच गावालगत पानस नावाचा एक ओढा होता याच ओढ्यामध्ये पाच ते सहा फूट उंचीची एक कळ्या रंगाची शिळा ही पाण्यासोबत वाहत तेथे आली व एका मोठ्या बोरीच्या झाडाला ती अडकली पूर ओसरल्यानंतर गावातील नागरिक आपल्या आपल्या शेतीच्या कामाला लागली तसेच गावातील लहान मुलं हे
हे हि वाचा-KAILAS MANSAROVAR YATRA कैलासा मानसरोवर यात्रेला भारत व चीन या देशांची सहमती
नित्यक्रमाप्रमाणे आपली गुरढोरं घेऊन नदीकाठी चारायला निघाली या नदीकाठीत गुरढोरं चारत असताना त्यांचे लक्ष त्या मोठ्या अशा काळ्या शिळेवर गेले आणि त्यातला एका मुलाने जाऊन आपण पाहू एवढी मोठी शीळ कशाची आहे म्हणून त्या शिळे जवळ जाऊन पोहोचले ती शीळ थोडी वेगळी दिसल्यामुळे एका गुराख्या मुलाने त्यावर आपल्या हातातील काठी टोचवायला सुरुवात केली तर ती काठी त्या शिळे मध्ये जायला लागली आणि अचानक त्या शिळेमधून रक्त यायला लागले हे पाहून मुलं चांगलीच घाबरली व त्यांनी तिथून पळ काढला व ते थेट गावात येऊन पोहोचले गावात आल्याबरोबर त्यांनी गावातील काही वरिष्ठ मंडळीला झालेला संपूर्ण प्रकार सांगितला पण रात्र झाल्यामुळे आपण त्या शिळे कडे सकाळी जाऊ असे गावकरी मंडळींनी ठरवले व त्याच रात्री त्या गावातील एक शनि देवाचा(Shani Dev) भक्त होता जो अखंड शनि देवाचे(Shani Dev)नामस्मरण करत होता याच भक्ताच्या स्वप्नामध्ये साक्षात शनिदेव(Shani Dev)आले व त्यांनी त्या भक्ताला सांगितले की मी तुमच्या गावांमध्ये राहायला आलो आहे
ओढ्यामध्ये जी शीळ आहे त्या शेळीची स्थापना ही गावाच्या मध्यभागी करा तो खडबडून जागा झाला व दिवस उजडायची वाट पाहू लागला कधी एकदा दिवस उगवतो आणि कधी एकदा ती शीळ आणून गावाच्या मध्यभागी स्थापन करतो अशी उत्सुकता त्या भक्ताला लागली सकाळी उठल्याबरोबर त्यांनी सर्व गावकऱ्यांना आपले स्वप्न सांगितले सर्व गावकरी वाजत गाजत बैलगाड्या घेऊन त्या शिळेजवळ आले गावातील काही तरुण मुलांनी ती शीळ उचलण्याचा प्रयत्न केला पण शिळ इंचभर सुद्धा हल्ली नाही दिवसभर प्रयत्न केल्यानंतर शीळ काही हल्ली नाही म्हणून गावकरी परत गावामध्ये गेले त्या रात्रीच त्या भक्ताच्या स्वप्नामध्ये परत एकदा शनी देव(Shani Dev)आले आणि त्यांनी सांगितले की शेळ उचलण्या साठी मामा व भाच्यांनीच ती शीळ उचलावी व ज्या बैलगाडीमध्ये ती शीळ ज्या बैलगाडीची बैल जोडी ही देखील मामा भाच्याचीच असावी व ती बैल जोडी काळ्या रंगाची असावी नंतर गावकऱ्यांनी मामा भाचे हे नाते असलेले एक बैल जोडी हुडकून काढली व एका मामा भाच्याला घेऊन परत वाचत गाजत त्या ओढ्याच्या ठिकाणी आले मामा भाच्यांनी त्या शेळीच्या पाया पडून ती शीळ उचलली जी शीळ 25 माणसांना उचलत नव्हती ती मामा भाच्यांनी अगदी सहज उचलली व ती बैलगाडी ठेवली वाजत गाजत ती मूर्ती गावात आणि व गावाच्या मध्यभागी त्या मूर्तीची प्राणप्रतिष्ठा केली गेली रोज पूजा पाठवू लागली आणि ज्यांना शनि देवाची(Shani Dev) साडेसाती चालू आहे ते या आल्यानंतर त्यांची साडेसाती दूर होऊ लागली अडचणी दूर होऊ लागल्या म्हणून भक्तांचा ओढा हा शनिशिंगणापूरच्या(Shani Shingnapur)दिशेने येऊ लागला विशेष म्हणजे शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur) येथे मंदिर नाही त्या मूर्तीवर छत नाही
हे हि वाचा—गुडघेदुखीचा त्रास का होतो?कारण व इलाज
शनेश्वर देवस्थान मंडळांनी घेतला कोणता निर्णय ?(What decision was taken by the Shaneshwar Devasthan Mandals?)
शनिशिंगणापूरमध्ये (Shani Shingnapur)चौथर्‍यावर जाऊन शनि देवाचे दर्शन घेऊन मूर्तीवर तैलाभिषेक केला जातो मात्र तेलातील भेसळीमुळे या स्वयंभू शिळेची झीज होत असल्याचे लक्षात आले आणि त्यामुळे ही झीज रोखण्यासाठी संस्थानाने एक मोठा निर्णय घेतला आहे यामध्ये एक मार्च 2025 पासून शनिदेवाच्या(Shani Dev) चौथ्यावर जाऊन अभिषेक करणाऱ्या भाविकांना आता ब्रांडेड तेल आणावे लागेल अन्य कुठलीही भेसळयुक्त तेलाने अभिषेक करण्याची परवानगी दिली जाणार नाही एक मार्च पासून अभिषेकासाठी सुटे तेल वापरण्याची परवानगी देण्यात येणार नाही हा निर्णय घेण्याच्या मागे विश्वस्त मंडळाने सांगितले की अन्न व भेसळ खात्याच्या तपासणी अहवाला मध्ये असे आढळले की असे भेसळयुक्त तेल मूर्तीवर अर्पण केल्यामुळेच मूर्तीची झीज होत आहे त्यामुळे हा मोठा निर्णय विश्वस्त मंडळांनी घेतला आहे या या निर्णयाच्या अंमलबजावणी साठी पंधरा दिवसांच्या वरचा वेळ दिल्यामुळे भाविकांनी देखील समाधान व्यक्त केले आहे तसेच शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur)मध्ये शेकडो तेल विक्री ते करणाऱ्यांची दुकाने आहेत त्यांना सुद्धा हा पंधरा दिवसाचा कालावधी हा पुरेसा ठरणार आहे होणारी मूर्तीची झीज रोखण्यासाठी मंदिर प्रशासनाने घेतलेल्या निर्णयाचे सर्व स्तरांमधून स्वागत होत आहे
शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur)मध्ये दाराला कोंडी व कुलूप लावत नाहीत ही आगळीवेगळी परंपरा आजही कायम आहे येथे असलेल्या शनि देवाच्या(Shani Dev) स्वयंभू मूर्तीच्या वर कुठलेही मंदिर नाही क्त एका चौथर्‍यावर या स्वयंभू मूर्तीची स्थापना करण्यात आलेली आहे लाखो भाविकांचे श्रद्धा असलेले शनिशिंगणापूर येथे आपल्या कष्ट निवारणासाठी व शनि देवाची(Shani Dev)मनोभावे पूजा करण्यासाठी दररोज लाखो भक्त हे शनिशिंगणापूरकडे(Shani Shingnapur)येत असतात विशेषतः शनि अमावस्येला तर या ठिकाणी मोठी गर्दी आपल्याला पाहायला मिळते शनिशिंगणापूर(Shani Shingnapur)हे स्थान शिर्डी पासून अवघ्या साठ किलोमीटरवर असल्यामुळे आलेल्या
भाविकांना शिर्डी येथे सुद्धा दर्शनाला जाता येते मंदिर प्रशासनाने मूर्तीची झीज होऊ नये म्हणून ब्रँडेड तेलाचाच वापर करण्याचा जो निर्णय घेतलेला आहे त्याचे स्वागतच केले पाहिजे कारण लाखो भक्तांच्या कष्टाचे हरण करणाऱ्या शनि देवाची(Shani Dev) मूर्ती ही हजारो वर्ष अशीच राहिली पाहिजे हीच प्रत्येक शनिदेवाच्या (Shani Dev) भक्ताची मनस्वी इच्छा आहे